انواع شیرآلات صنعتی

شیرآلات صنعتی یکی از مهمترین قسمت های تاسیسات لوله کشی در صنایع هستند. این دست از تجهیزات صنعتی میزان فشار و جریان عبوری از تاسیسات لوله کشی در یک فرآیند کنترل می کنند و به عبارتی دیگر وظیفه اصلی شیرآلات صنعتی، قطع و وصل جریان، کاهش یا افزایش دبی جریان عبوری، کنترل جهت جریان و تنظیم فشار موجود در سیستم است. به طور کلی شیرآلات صنعتی موجود در بازار بر اساس نحوه عملکرد و کنترل به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت و انواع شیرآلات صنعتی را عنوان خواهیم کرد.

انواع شیرآلات صنعتی

شیرآلات صنعتی یکی از مهمترین قسمت های تاسیسات لوله کشی در صنایع هستند. این دست از تجهیزات صنعتی میزان فشار و جریان عبوری از تاسیسات لوله کشی در یک فرآیند کنترل می کنند و به عبارتی دیگر وظیفه اصلی شیرآلات صنعتی، قطع و وصل جریان، کاهش یا افزایش دبی جریان عبوری، کنترل جهت جریان و تنظیم فشار موجود در سیستم است. به طور کلی شیرآلات صنعتی موجود در بازار بر اساس نحوه عملکرد و کنترل به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت و انواع شیرآلات صنعتی را عنوان خواهیم کرد.

دسته بندی شیرآلات صنعتی مبتنی بر نحوه عملکرد

شیرهای دستی

این دست از شیرآلات صنعتی به گونه ای طراحی شده اند که عمل تغییر جهت، کنترل فشار فرآیند و دبی از طریق عملیات مکانیکی و با چرخش اهرم مربوطه از طریق دست انجام بپذیرد. به طور کلی زمانی از شیرآلات صنعتی دستی استفاده می شود که میزان گشتاور لازم برای چرخش اهرم چه به صورت کامل و چه به صورت ربع دایره ای کمتر از ۵۰۰ نیوتن متر باشد. در صورتی که میزان گشتاور مورد نیاز از این حد عبور کند، یا به کمک یک موتور الکتریکی گشتاور لازم تامین می گردد و یا آنکه از از طریق یک جعبه دنده گشتاور لازم برای چرخش شیر ایجاد می شود.

شیرهای خودکار

همانطور که گفته شد در صنعت یکی از عواملی که بسیار مورد توجه قرار می گیرد، کنترل فرآیند های موجود در سیستم است. در برخی از موارد به دلیل وجود خطای انسانی، عدم دسترسی به بخش مورد نظر، استفاده از شیرهای بزرگ با فشار زیاد و کنترل شیر ها از راه دور، شیرآلات صنعتی خودکار به کار می روند. عملگر های این دست از شیرآلات صنعتی به گونه ای طراحی شده اند که دستورات لازم را از مدار فرمان دریافت کرده و تغییرات لازم را در سیستم ایجاد کنند. در این دست از سیستم ها، سنسور های فراوانی وجود دارد که وضعیت سیال عبوری را به مدار فرمان اطلاع می دهند. مدار فرمان متناسب با وضعیت فعلی سیال دستوراتی را مبتنی بر فرمان های الکتریکی، پنوماتیکی و یا هیدرولیکی به عملگر شیرها ارسال کرده و به این ترتیب تغییرات لازم در سیال عبوری ایجاد خواهد شد.

برخی از نمونه های شیرآلات صنعتی

همانطور که گفته شد به طور عمومی وظیفه شیرآلات صنعتی کنترل وضعیت جریان سیال است. با توجه به وضعیت های گوناگون و پیشامد های ممکن برای سیال، نحوه طراحی شیر و اتصالات متفاوت خواهد بود که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

شیرهای کشویی

یکی از پرکاربردترین شیرآلات صنعتی مورد استفاده در صنایع، شیرآلات کشویی هستند. این شیرها برای باز و بسته کردن جریان سیال عبوری از حرکت خطی یک دیسک استفاده می کنند. شیرهای کشویی به گونه ای طراحی شده اند که در هنگام عبوری جریان از خود، اغتشاش کمتری وارد جریان سیال کنند. به این ترتیب افت فشار ایجاد شده در این شیر ها بسیار ناچیز است. از آنجایی که قابلیت تنظیم و کنترل شیرهای کشویی به دلیل ساختار شیر وجود ندارد، نمی توان از این دست شیرآلات صنعتی برای کنترل دقیق فرآیند ها استفاده کرد. از جمله مزایای شیرهای کشویی می توان به افت فشار کم در هنگام عبور جریان سیال و انسداد کامل در هنگام بسته شدن شیر اشاره کرد. به طور کلی معایبی که به این شیرها وارد است، ناتوانی در باز و بسته شدن شیر در شرایط اضطراری است. همچنین در شیرهای بزرگ برای توقف یا باز شدن مسیر جریان به نیروی بسیار زیادی نیاز است. شیر های کشویی زبانه لاستیکی مدل PN 10/16/25 G2 از این دست شیرآلات صنعتی هستند. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

شیر فشار شکن

در شبکه های آبرسانی شهری، آب موجود در لوله ها دارای فشار یکسانی نیست و محله های نزدیک به ورودی شهر فشار آب از سایر نقاط بیشتر است. در چنین مناطقی برای آن که فشار آب در منازل در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد، نیاز است که فشار آب تقلیل پیدا کند. این کار توسط شیر فشار شکن انجام می پذیرد. این دست از شیرآلات صنعتی دارای یک پیچ تنظیم کننده برای تنظیم فشار سیال عبوری، هستند. به طور کلی در این شیرها از یک صافی یا آشغالگیر برای جلوگیری از آسیب رسانی به مکانیزم شیرآلات استفاده شده است. نمونه ای از شیر های فشار شکن، شیر فشار شکن PN 10/16 است. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

شیر پروانه ای

شیرآلات پروانه ای به گونه ای طراحی شده اند که در کمترین زمان ممکن بیشتری دبی عبوری سیال را داشته باشند. این دست از شیرآلات صنعتی از یک صفحه دایره ای شکل ساخته شده اند که حول محور وسط شیر به صورت ۹۰ درجه دوران می کند. با چرخش این دیسک شیر بسته شده و با چرخش ۹۰ درجه آن دیسک دایره ای شکل در وسط شیر و موازی با جریان سیال قرار می گیرد. به این ترتیب جریان سیال از دو طرف دیسک و با ماکزیمم سرعت عبور خواهد کرد. از شیرهای پروانه ای به دلیل مکانیزه ساده طراحی و دقت بالا می توان در سیستم های ابزار دقیق و کنترلی نیز استفاده نمود‌. البته بر روی اکثر شیرهای پروانه به دلیل امکان بروز مشکل در مدار فرمان کنترلی یک چرخ دنده تعبیه شده تا به کمک آن بتوان جریان سیال را به صورت دستی کنترل کرد. از شیرآلات پروانه ای عمدتا در صنایع نفت و گاز استفاده می شود. شیر پروانه ای مدل PN 10/16 نمونه ای از این دست شیرآلات صنعتی است. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

شیر های یکطرفه

نوع دیگری از شیرآلات صنعتی، شیرهای یکطرفه هستند. همانطور که از نام این شیرها مشخص است، شیرآلات یکطرفه اجازه عبور جریان سیال را تنها از یک سمت می دهد و از برگشت آن جلوگیری می کند. عمدتا از این شیرها در صنایع پس از پمپ ها استفاده می گردد. چرا که در مسیر جریان سیال احتمال بازگشت سیال در اثر به وجود آمدن پدیده قوچ وجود دارد که در این صورت سیال با فشار زیادی وارد پمپ شده و باعث آسیب رسیدن به بخش های مختلف آن می گردد. اما باید به این نکته در نظر داشت که وجود جریان های نوسانی و مغشوش باعث اسیب رسیدن به اجزای داخلی شیرهای یک طرفه می شود. پس عمدتا این گونه از شیرآلات صنعتی با رعایت فاصله لازم از پمپ نصب می گردند. نمونه از شیرآلات یک طرفه، شیر یکطرفه فنری مدل PN 10/16 S2 است. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.